Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх хӑйӗн сайчӗ урлӑ ирттернӗ «Ачасен пултарулӑхӗ» инҫет литература конкурсӗ вӗҫленчӗ. Ӑна Красноармейски районне туса хунӑранпа 75 ҫул тата Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх йӗркеленнӗренпе 20 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Районти шкулсенче вӗренекенсем хӑйсен проза, поэзи тата драма жанрӗсемпе ҫырнӑ 50 яхӑн ӗҫне тӑратрӗҫ. Шкул ачисемпе вӗрентекенсем ытларах Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнчен (30 ӗҫ, вӗрентекенӗсем З.П. Михайловӑпа В.М. Михайлов), Пикшик шкулӗнчен (14 ӗҫ, вӗрентекенӗ – Л.А. Тихонова), Упи шкулӗнчен (4 ӗҫ, вӗрентекенӗ – В.В.Васильева) тата Карай шкулӗнчен (3 ӗҫ, вӗрентекенӗ – А.Ю. Никандрова) хастар пулчӗҫ. Тавах вӗсене! Ӳлӗм те ӑмӑртусене хутшӑнса малти вырӑнсене йышӑнасса шанатпӑр!
Ҫӗнтерӳҫӗсемпе малти вырӑна йышӑннисене тата вӗсен ертӳҫисене Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗхӗн 20 ҫулхи юбилей каҫӗнче чаплӑ лару-тӑрура чыслӗҫ.
Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче каҫхине 18 сехетре Красноармейски район центрӗнчи Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн уяв каҫӗ пуҫланать. Уяв каҫӗнче пӗрлӗхӗн 20 ҫулхи ӗҫӗ-хӗлне пӗтӗмлетеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне пӗрлӗх хастарӗсем хӑйсен асаилӗвӗсемпе паллаштараҫҫӗ, литературӑпа искусство тата культура аталанӑвӗнче палӑрнӑ ентешсене 2009 ҫулшӑн тата ҫак ӗҫшӗн маларах тивӗҫнӗ Преми лауреачӗсене Нестер Янкас лауреачӗн кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллипе чыслаҫҫӗ. Ҫакӑнтах Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх сайчӗ урлӑ ирттернӗ "Ачасен пултарулӑхӗ" инҫет литература конкурсӗнче ҫӗнтерӳҫӗ ятне тата малти вырӑна тивӗҫнӗ шкул ачисене чылаҫҫӗ. Уяв каҫӗ пысӑк концертпа вӗҫленет. Унта Шупашкарти артистсен тата хамӑр ентешсен пултарулӑхӗпе ӑсталӑхне курса савӑнма пулӗ. Пурне те уяв каҫне йыхӑратпӑр.
Нарӑсӑн 3-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленипе «10-11 классен чӑваш литератури учебникӗсемпе хрестоматийӗсем» темӑпа ҫавра сӗтел иртрӗ. Ҫавра сӗтел тӗллевӗ — авторсене учебникпа хрестоматисен ҫӗнӗ кӑларӑмӗ валли сӗнӳ парасси. Калаҫӑва кашни районтанах килнӗ вӗрентекенсем хутшӑнчӗҫ. Канашлӑва Чӑваш Республикинчи тӑван чӗлхе вӗрентекенӗсен ассоциацийӗн ертӳҫи Г.Л.Никифоров уҫрӗ. Чи малтанах 10-мӗш класӑн вӗренӳ кӗнекин авторӗ В.Г.Родионов профессор тата 11-мӗш класс вӗренӳ кӗнекин авторӗ Г.И.Федоров профессор сӑмах илчӗҫ, ҫӗнӗ кӗнекесен тытӑмӗ ҫинчен каласа пачӗҫ. Чӑваш Республикин Вӗрентӳ министерствин тӗп специалисчӗ И.В.Ядранская, Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедрин пуҫлӑхӗ Ю.М.Виноградов, Чӑваш наци лицейӗн вӗрентекенӗ Г.Л.Никифоров, Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш шкулӗн вӗрентекенӗ Е.
Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче Раҫҫейӗпех иртекен Вӗрентекен ҫулне чаплӑ-лару тӑрура уҫрӗҫ. Малтанах Трак тӑрӑхӗнчи мӗн пур шкулта вӗрентекенсем «Трак чӑвашла-нимӗҫле гимнази», «Красноармейски иккӗмӗш шкулӗ» тата «Упи шкулӗ» муниципаллӑ вӗрентӳ учрежденийӗсене пухӑнса уҫӑ уроксем, класс сехечӗсем, класс тулашӗнчи мероприятисем тата мастер-классем итлерӗҫ, ҫавра сӗтел хушшинчи калаҫусемпе тренингсене хутшӑнчӗҫ. Кӑнтӑрла иртсен район администрацийӗн пысӑк залӗнче Вӗрентекенсен балӗ пуҫланчӗ. Ӑна салам сӑмахӗ каласа район администрацийӗн пуҫлӑхӗ С.А.Николаев уҫрӗ. «Профессия учителя — самая благородная. Ведь именно им, педагогам, человечество доверяет свое будущее детей. И пусть у каждого учителя свой облик, свои секреты мастерства, единой остается любовь к ребенку, который за школьные годы, взращенный вашим терпением и мудростью, выходит в большую жизнь Человеком. Большое спасибо вам за самоотверженную работу на благо родной Траковской Земли и Чувашской Республики. Желаю всему педагогическому коллективу района крепкого здоровья, оптимизма, исполнения всех ваших желаний», — терӗ Станислав Андреевич.
Красноармейски районӗн тӗп библиотекин вулав залӗнче Н. Янкас ячӗллӗ пӗрлӗхӗн черетлӗ ларӑвӗнче Н.Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх йӗркеленнӗренпе 20 ҫул тултарнине тӗплӗн хатӗрленсе кӗтсе илес ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Сӑмах май, 1989 ҫулхи раштавӑн 22-мӗшӗнче районта Н.К. Ефимов (Янкас) поэт ячӗллӗ культурӑпа искусство тата литература пӗрлӗхне туса хунӑ. Ун чухне унӑн правлени йышне 11 ҫынтан, ревизи комиссине 3 ҫынран тата правлени председателӗ пулма Анатолий Антонович Раськин (Раскай) тухтӑр-сӑвӑҫа суйланӑ пулнӑ.
Пӗрлӗхӗн Уставӗпе Преми положенийӗ «Ял пурнӑҫӗ» хаҫатӑн 1990-мӗш ҫулхи 6-мӗш номерӗнче ҫапӑнса тухнӑ.
Н.Янкас пӗрлӗх ларӑвӗнче юбилей уявне 2010 ҫулхи нарӑсӑн 25-мӗшӗнче, кӗҫнерникун, каҫхине районти Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче ирттерме йышӑннӑ. Унта Нестер Янкас Премийӗн лауреачӗн ятне илнӗ мӗн пур пултарулӑх ҫыннине чӗнеҫҫӗ. Чаплӑ ларура районти 9 пултарулӑх коллективӗ тата уйрӑм юрӑҫсемпе ташӑ ӑстисем хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартаҫҫӗ.
Ларура правлени председателӗ Г.
Красноармейски районӗн халӑх пултарулӑх ҫурчӗ ҫумӗнчи Халӑх театрӗ куракансем умне ҫӗнӗ премьера кӑларчӗ - З.Володарскин "Лантӑшсем" пьесине чӑвашла куҫарса лартса пачӗ. Спектакльти ӗҫсем иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче Аслӑ Аттелӗх вӑрҫине хутшӑннӑ Иван Платонович Кириенко хирург ҫемйинче пулса иртеҫҫӗ пулин те, спектакле лартакан Надежда Николаева режиссер геройсене паянхи кун кӑларса тӑратнӑ кӑмӑл-сипет ыйтӑвӗсем тавра калаҫтарма пултарчӗ. Халӑх пултарулӑхӗн артисчӗсем те хальхи пурнӑҫ пӑрӑнчӑкӗсене юрату тата ҫынлӑх туйӑмӗсенчен уйӑрса, вӗсене сивлесе куракансен чунне ҫыннӑн чи хаклӑ та ырӑ туйӑмлӑ пахалӑхӗсене вырнаҫтарма пултарчӗҫ.
Пьесӑна чӑвашла яка та таса чӗлхепе куҫарнӑ. Куракансене мелодрамӑра усӑ курнӑ кӗвӗ-юрӑ питӗ кӑмӑла кайрӗ. Декораци пуян пулни курӑнать. Сасӑ режиссерӗ пӗр кӑлтӑксӑр ӗҫлени сисӗнчӗ. Рольсенче ял ҫыннисем пурте пӗлекен хамӑр ялсем вылярӗҫ: Валерий Миронов (И.П.Кириенко), Светлана Васильева (Л.П.Кириенко), Надежда Николаева (Нина), Николай Петров (Ивар), Алексей Николаев (шофер), Вера Петрова (хӗрарӑм).
Маттур артистсене ӑнӑҫлӑ премьерӑпа саламлас килет.
Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче чӑвашсен кӑвар чӗреллӗ поэчӗ Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине чыслӑн уявларӗҫ. Уяв шкул дирекцийӗ ҫирӗплетнӗ ятарлӑ план тӑрӑх пулса пычӗ. Чи малтанах чӑваш чӗлхи тата литератури вӗрентекенсем кашни класрах Ҫеҫпӗл Мишши пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлне халалланӑ мультимедиллӗ урок презентацисем ирттерчӗҫ. Уроксенче вӗрентекенсем ҫамрӑк Мишшан пултаруллӑ енӗсене туллин ҫутатса пама тӑрӑшрӗҫ, чӑваш поэзине ҫӗнӗ сӗм кӗртнӗ ҫыравҫӑн кун-ҫулне тишкерчӗҫ, ачасен кӑмӑл-сипетне поэтӑн асап-нушаллӑ пурнӑҫӗн тӗслӗхӗпе хавхалантарма май тупрӗҫ.
Уйрамах класс тулашӗнче чылай ӗҫ туса ирттерчӗҫ вӗрентекенсемпе вӗренекенсем. Хамӑр районта иртекен "Ҫеҫпӗл — пирӗн чӗрере" сочиненисен конкурсне хутшӑнса ачасем килте сочиненисем хайларӗҫ. Вӗсенчен чи лайӑххисене суйласа илсе ҫак конкурс жюрине тӑратрӗҫ. 9-мӗш "б" класра вӗренекен Алексей Михайловӑн сочиненийӗ 2-мӗш вырӑн, Николай Марковӑн — 2-мӗш вырӑн, 7-мӗш "а" класра вӗренекен Анастасия Ивановӑн сочиненийӗ вара 3-мӗш вырӑн ҫӗнсе илме пултарчӗҫ.
Трак ене Мускавран савӑнӑҫлӑ хыпар ҫитрӗ: Пӗтӗм тӗнчери «Симӗс планета» экологи форумӗ ирттерекен конкурсӑн лауреачӗсене пӗлтерчӗҫ. Вӗсенчен пӗри — Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен Михайлов Алексей (сӑмах май, вӑл «Трак ен» сайтӑн администраторӗ те). Алеша хӑйӗн «Вӑрмана хӳтӗлер» сайчӗпе «Хальхи технологисем - ҫутҫанталӑка хӳтӗлес ӗҫре" (экологи тата ҫут ҫанталӑка хӳтӗлес темӑпа хатӗрленӗ сайтсен тата Internetри web-страницӑсен конкурсӗ) ятлӑ номинацире лауреат ятне ҫӗнсе илнӗ. Ку проект ӗҫӗн ертӳҫи — ҫак шкули обществознани предметне вӗрентекен Михайлов В.М.
Ҫавӑн пекех Пӗтӗм Раҫҫейри «Симӗс планета — 2009» форумра «Вӑрман пурнӑҫӗ тата ҫын шӑпи» (литература конкурсӗ) номинацире Жукова Анастасия (Трак чӑвашла-нимӗҫле гимнази) тата Михайлова Татьяна (Шывпуҫ шкулӗ) лауреат пулса тӑнӑ.
Конкурс оргкомитетне пултарулӑх ӗҫӗсене Раҫҫейри 73 регионтан тата тӗрлӗ ют ҫӗршывран тӑратнӑ. Ҫав шутра: Арменирен, Беларуҫран, Болгарирен, Бразилирен, Индирен, Италирен, Казахстанран, Кипртан, Китайран, Молдовӑран, Румынирен, Словакирен, Туркменистанран, Турцинчен, Узбекистанран, Украинӑран, Уругвайран.
Ольга Михайловна Степанова – Чатукассинчи тӗп пӗлӳ паракан шкул директорӗ. 1958 ҫулхи раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче хамӑр районти Типвар ялӗнче ҫуралнӑ. Чатукасси шкулӗнче вӑтам пӗлӳ илнӗ. 1981 ҫулта И. Я. Яковлев ячӗллӗ педагогика институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Кунта нимӗҫ, акӑлчан, француз чӗлхисене вӗрентекен специалиста ҫирӗплетекен диплома алла илнӗ. Малтанах Улатӑр районӗнчи Эйпеҫре нимӗҫ чӗлхине вӗрентнӗ, директорӑн воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ пулнӑ. 1985 ҫулта хӑйӗн пурнӑҫ биографине Чатукасси шкулӗпе ҫыхӑнтарнӑ. 2001 ҫултанпа — шкул директорӗнче. Ҫемьеллӗ. Аслӑ хӗрӗ Ирина И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ют ҫӗр-шыв чӗлхисен факультетӗнче вӗренет. Кӑҫал иккӗмӗш ҫул Америкӑра акӑлчан чӗлхине туптас енӗпе практикӑра тимлет. Наталия — Чӑваш патшалӑх университечӗн студентки, вӑл та, аппӑшӗ пекех, ют чӗлхесен факультетӗнче вӗренет.
Ачасемпе вӗсен ашшӗ-амӑшӗсемшӗн, учительсемшӗн яваплӑ тапхӑр — ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ ҫывхарать. Красноармейски район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, сентябрӗн 1-мӗшӗнче районти шкулсенчи партӑсем хушшине 1950 яхӑн вӗренекен ларӗ. Вӗсенчен 150 ачи — пӗрремӗш хут. Районти шкулсенче пӗлӳ илекенсен йышӗ, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 70—80 вӗренекен сахалрах пулӗ. Сакӑр шкулта пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ парӗҫ. Чатукассипе Кӗҫӗн Шетмӗ шкулӗсем кӑҫалтан тӗп пӗлӳ паракан шкулсен шутне кӗрӗҫ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне хатӗрленсе, районти шкулсенче ҫуллахи каникул вӑхӑтӗнче юсав ӗҫӗсен пысӑк калӑпӑшне пурнӑҫланӑ. Вӗренекенсене тарӑн та ҫирӗп пӗлӳ илме условисем туса парассишӗн сахал мар тӑрӑшнӑ. Пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 10 шкулти пурнӑҫ хӑрушсӑрлӑхӗн никӗсӗн кабинетне, мӗн пур шкулсен пуҫламӑш класӗсене вӗрентӳпе кӑтарту пособийӗсемпе, оборудованисемпе, кунсӑр пуҫне пуҫламӑш классене сӗтел-пукансемпе тивӗҫтернӗ.
Района тепӗр 27 аудит доски илсе килмелле.
Ҫурлан 10—13-мӗшӗсенче районта пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан учрежденисене ӗҫе йышӑнчӗҫ.
+19.3 °C